اندر پیچ‌وخم حواشی مستأجران «سعدالسلطنه»
مجموعه تاریخی سعدالسلطنه بزرگترین کاروانسرای سر پوشیده و مرکز تجاری داخل شهری در ایران است و به عنوان یکی از جاذبه‌های تاریخی قزوین، مورد توجه گردشگران داخلی و خارجی قرار دارد؛ مدتی است این مجموعه با مشکلات و حواشی متعددی روبه‌رو است و به گفته بسیاری از کارشناسان، رونق چندانی ندارد و کسب و کاری فعال در آن نیز با چالش‌هایی روبه‌رو هستند، یکی از مهمترین چالش‌های این مجموعه موضوع واگذاری حجره‌های آن است که ایسنا در این گزارش به بررسی این موضوع پرداخته است.
علی فرمانی، رئیس شورای شهر قزوین در مصاحبه با ایسنا که شهریور سال جاری منتشر شده است، اظهار کرده است: در گذشته، تعدادی از غرفه‌ها بدون قرارداد یا با قراردادهای نامستحکم یا اجاره‌بهای اندک و غیرکارشناسی در اختیار برخی بهره‌برداران قرار گرفته بود که شورای شهر با تأکید بر لزوم اجرای قانون در واگذاری غرفه‌های سعدالسلطنه به این موضوع ورود کرد و با تأکید اعضای شورا شیوه‌نامه واگذاری غرفه‌های مجموعه فرهنگی – تاریخی سعدالسطلنه تدوین شد. اعضای شورا ۱۹ آذر ماه ۱۴۰۲ ضمن بررسی بندهای این شیوه‌نامه با کلیات آن موافقت و بر لزوم تسریع در اجرای آن و ساماندهی واگذاری این غرفه‌ها تأکید کردند.
فاطمه اشدری، عضو شورای شهر قزوین در مصاحبه با ایسنا که آبان سال جاری منتشر شده است، ضمن بیان اینکه وضعیت سعدالسلطنه نیاز به بازنگری دقیق دارد، گفته است: منکر این موضوع نیستم که برخی از مستأجران سعدالسلطنه به‌واسطه نفوذ برخی آقایان در آنجا غرفه دارند، لذا باید بررسی‌ها بیشتر صورت گیرد و مدیریت شهری موظف به پاسخگویی شفاف به شورا و شهروندان است.
محسن حق‌شناس، عضو شورای شهر قزوین در مصاحبه با ایسنا که شهریور سال جاری منتشر شده است، بیان کرده است: در خصوص واگذاری غرفه‌های سعدالسلطنه آنچه مشخص است قانون است و کسی نمی‌تواند قانون را تغییر دهد، شورای اسلامی ششم نه تنها با برگزاری مزایده موافق است، بلکه کمک‌کننده این موضوع نیز بوده است و مصوب برگزاری مزایده در یکی از کمیسیون‌های تحت نظارت بنده صورت گرفته بود.
فرج‌الله فصیحی‌رامندی، عضو شورای شهر قزوین در مصاحبه با ایسنا که با عنوان «۶ غرفه کاروانسرای سعدالسطنه با حکم قضایی تخلیه می‌شود» آبان سال جاری منتشر شده است، در خصوص نظارت شورای اسلامی شهر قزوین بر سعدالسلطنه و اجاره بهای غرفه‌ها، گفته است: پیش از آنکه آقای محمودی‌کلایه مسئولیت سازمان نوسازی و بهسازی را متقبل شوند، سایر مدیران این سازمان اقدام به برگزاری مزایده برای تعداد محدودی از غرفه‌ها می‌کردند و برای تمام غرفه‌های سعدالسلطنه مزایده صورت نمی‌گرفت و تا پیش از این هیچ شکایتی در خصوص عدم پرداخت اجاره‌بهای غرفه‌ها و همچنین قراردادهای آن به شورای اسلامی شهر صورت نگرفته بود و شورا نیز با این تصور که روند قرارداد و اجاره‌بهای غرفه‌های سعدالسلطنه قانونی و بدون مشکل است؛ ورود جدی به ماجرا نداشته است.
سید صادق قدسی‌پور، سرپرست سابق سازمان نوسازی و بهسازی شهر قزوین در مصاحبه با ایسنا که با عنوان «گردن‌کلفتی برخی غرفه‌داران «سعدالسلطنه» از گذشته تاکنون» آبان سال جاری منتشر شده است، گفته است: چالشی که امروز مدیرعامل سازمان نوسازی و بهسازی شهر قزوین با آن مواجه است، در زمان مدیریت بنده وجود نداشت. من زمانی سرپرست سازمان نوسازی و بهسازی شهر قزوین شدم که شیوع ویروس کرونا کاهش پیدا کرده بود و به دلیل وجود این بیماری بسیاری از حجره‌داران به مدت یک تا دو سال فاقد قرارداد بودند؛ بنابراین اولویت و تمرکز کارم بر روی عقد قرارداد و دریافت بدهی شهرداری از مستأجران بود. بنده در زمان مدیریتم حتی یک حجره از مجموعه نفیس سعدالسلطنه را بدون مزایده به احدی واگذار نکردم؛ اما به این خاطر که بدهی چندساله مستأجران را اخذ کردم به غرفه‌داران فشار آمد و دیگر صلاح نبود که با آن‌ها وارد چالش جهت تخلیه شوم. پیش از مدیریت بنده، مدیرعامل سابق سازمان نوسازی و بهسازی شهر قزوین نیز اقدام به برگزاری مزایده غرفه‌های سعدالسلطنه کرده بود اما بین تمامی ۱۵۰ غرفه برگزار نشده بود و مزایده تنها برای سه تا چهار غرفه برگزار شده بود.
چرا مجموعه سعدالسلطنه زیان‌ده اعلام شده بود؟
در این راستا برای روشن شدن ابعاد بیشتر ماجرا به سراغ حجت‌الاسلام محمد محمودی‌کلایه، مدیرعامل سازمان نوسازی و بهسازی شهرداری قزوین رفتیم تا در خصوص موضوع واگذری غرفه‌های سعدالسلطنه بیشتر بدانیم، محمودی‌کلایه در گفت‌وگو با ایسنا، درباره چگونگی بهره‌برداری از سعدالسلطنه اظهار کرد: قرارداد سعدالسلطنه بین سازمان نوسازی و بهسازی شهرداری قزوین و صندوق توسعه و احیای کشور به نمایندگی وزارت میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی در سال ۱۳۸۶ منعقد شده است.
وی ادامه داد: مدت این قرارداد ۲۸ سال برآورد شده که شامل سه سال دوره مرمت و ۲۵ سال دوره بهره‌برداری است و در این مدت باید سهم صندوق توسعه و احیا از درآمدهای سعدالسلطنه پرداخت شود؛ درحالی که بخش‌های زیادی از این مجموعه تاریخی فاقد بهره اقتصادی است، البته بخش‌هایی مانند حمام رضوی، سعدیه و حیاط خدماتی وجود دارد که مرمت نشده و یا به هر دلیلی در گذشته مورد بهره‌برداری قرار نگرفته و متروکه شده است.
مدیرعامل سازمان نوسازی و بهسازی شهرداری قزوین بیان کرد: سرای قهرمانی، سرای بهشتیان، شبستان قیصریه و برخی حجره‌ها از جمله کافه‌های تخلیه شده، همان قسمت‌هایی است که مورد استفاده قرار نگرفته یا متروک شده بود. برخی از بخش‌های دیگر مجموعه همانند شبستان بزرگ شترخان، شبستان نگارالسلطنه و برخی حجره‌ها، سال‌ها بدون قرارداد در اختیار برخی افراد خاص و سفارش شده، قرار گرفته البته برخی هم به شرط ساخت و بهره‌برداری واگذار شده بود.
وی گفت: بخشی از حجره‌ها ماننده خانه خلاق و یکی از کافه‌ها، نیز به صورت BOT واگذار شده ولی اجاره‌ای از آن‌ها دریافت نمی‌شد, یکی از مشکلات همین صندوق توسعه و احیاء کشور است و چون سازمان با این مجموعه قرارداد دارد، بارها به دلیل عدم استحصال درآمد از سازمان به استانداری شکایت کرده است؛ برخی افراد مسبب این شرایط سعدالسلطنه هستند ولی به بهانه حمایت از هنرمندان و ماجرای حجاب‌بان‌ها از پاسخگویی طفره رفته و حاشیه‌سازی می‌کنند.
اقدامات یک ساله برای رونق سعدالسلطنه
این مسئول تصریح کرد: یکسال پیش که این مجموعه را تحویل گرفتیم، مشکلات متعددی وجود داشت ولی سعی کردیم بدون توجه به حواشی، برای حل موانع رونق مجموعه اقدام کنیم؛ در این راستا طی مدت یکسال گذشته، اقدامات متعددی در زمینه مرمت و بهره‌برداری انجام شده است؛ برای حمام رضوی چندین سرمایه‌گذار اعلام آمادگی کردند و مراحل اداری و قانونی جهت واگذاری انجام شده و به‌زودی از طریق مزایده عمومی واگذار خواهد شد.
وی خاطرنشان کرد: بودجه لازم برای مرمت حمام سعدیه پیش‌بینی شده است و در صورت تأیید صندوق توسعه و احیاء و اخذ مجوز لازم، فرآیند مرمت آن انجام خواهد شد. مطالعات مربوط به مرمت حیاط خدماتی نیز انجام شده و به‌زودی عملیات اجرایی این بخش نیز انجام خواهد شد. سرای قهرمانی نیز از طریق مزایده واگذار شده و به زودی کاربری آن به هتل تبدیل می‌شود. سرای بهشتیان نیز در آینده نزدیک با کاربری کافه رستوران فعال خواهد شد.
محمودی‌کلایه اظهار کرد: برای اولین بار یک کافه کتاب اختصاصی برای بانوان تعریف کردیم، حجره آن به سرمایه‌گذار واگذار شده و به‌زودی به بهره‌برداری می‌رسد و به صورت کلی فقط بابت واگذاری سه مکان سرای قهرمانی، سرای بهشتیان و کافه کتاب در سعدالسلطنه حدود ۴۵ میلیارد تومان درآمد ایجاد شده است ولی مشخص نیز در گذشته چه اتفاقاتی رقم خورده است که این مرکز گردشگری را زیان‌ده معرفی کرده‌اند.
فرار از پاسخگویی در پوشش حمایت از هنرمندان
وی ادامه داد: برای بهره‌برداران بخشی از فضای کنونی سعدالسلطنه که به عنوان کوچک مقیاس نامیده می‌شود طی لایحه‌ای از شورای شهر قزوین به مدت یک سال به بهره‌برداران کنونی فرصت دادیم تا مجدداً برای حضور در مزایده اعلام آمادگی کنند و طی فرآیند قانونی از حجره‌ها استفاده کنند در این راستا برای ۱۵ نفر از هنرمندان حاضر در سعدالسلطنه تصمیم گرفته شد که از تخفیفات ۵۰ تا ۱۰۰ درصدی استفاده کنند و از مزایده معاف شوند، چون یا هنرمند منحصر بفردی هستند و یا هنر منحصر بفردی دارند.
مدیرعامل سازمان نوسازی و بهسازی شهرداری قزوین بیان کرد: بعداز طی سه مرحله از مزایده، تعداد ۲۰ حجره خالی را واگذار و در مرحله چهارم نیز حدود ۲۰ حجره راسته وزیر را برای مزایده در اختیار سرمایه‌گذاران گذاشتیم اما برخی حجره‌دارانی که خودشان قیمت داده و در مزیاده شرکت کرده و از قضا برنده مزایده شدند حاضر به عقد قرارداد نشدند چون به آن‌ها امید داده شده بود که می‌توانند فرآیند مزایده را مختل کنند و به همان خوش نشینی‌های گذشته بازگردند.
محمودی کلایه در خصوص برخی از افرادی که خود را حامی هنرمندان می‌دانند، گفت: کسانی که دائم و به ظاهر بر طبل حمایت از هنرمندان می‌کوبند حتی حاضر نشدند یک بار اسامی هنرمندانی که داعیه حمایت از آن‌ها را دارند و اظهار می‌کنند سازمان به آن‌ها ظلم کرده؛ را اعلام کنند چون حمایت از هنرمند پوشش خوبی برای پنهان شدن از پاسخگویی به سؤالات زیادی درباره سال‌های گذشته سعدالسلطنه است.
تهران فرهنگی: درباره مجموعه تاریخی سعدالسلطنه مبرهن است که واگذاری حجره‌های این مجموعه می‌بایست براساس قانون‌مداری و عدالت‌محوری به دور از برخی سودجویی‌ها و با شفافیت اتفاق بیفتند و برای این منظور نه تنها مدیریت سازمان نوسازی و بهسازی شهرداری قزوین بلکه مدیریت ارشد شهری و شورای شهر باید پای کار بیایند.
انتهای پیام