چالش‌های تدوین یک اثر نوجوانانه

تهران فرهنگی: فیلم سینمایی «باغ کیانوش»، محصول باشگاه فیلم سوره و کانون پرورش فکری کودکان و نوجوانان، به کارگردانی رضا کشاورزحداد و تهیه‌کنندگی محمدجواد موحد که نزدیک به یک ماه است از اکرانش می‌گذرد.

با سیاوش کردجان تدوینگر فیلم سینمایی «باغ کیانوش» به گفت‌وگو نشستیم.

وی درباره زمان پیوستنش به این پروژه گفت: من حدود یک ماه قبل از شروع فیلمبرداری «باغ کیانوش» دعوت شدم و فیلمنامه را دریافت کردم. بعد از مطالعه فیلمنامه، با کارگردان درباره نقاط عطف و پایان‌بندی فیلم صحبت و بررسی کردیم که ریتم داستان چگونه باشد تا تماشاگر خسته نشود و با حس و حال خوبی سینما را ترک کند.

کردجان ادامه داد: به نظر من، تدوین نوعی بازنویسی نهایی فیلمنامه است. پس از اتمام فیلمبرداری، باید ایرادات احتمالی فیلمنامه را برطرف و ریتم روایت را اصلاح کنیم (کاهش مقدمه‌های اضافی و تسریع در ارابه حادثه اصلی داستان و…).

تدوینگر فیلم سینمایی «باغ کیانوش» درباره چالش‌های خود در این پروژه ابراز کرد: پروسه فیلمبرداری این پروژه تا پایان دی ماه ادامه داشت؛ در نتیجه من زمان بسیار کمی برای نهایی کردن تدوین برای جشنواره فجر داشتم و فیلم حدود ۱۳۷ دقیقه بود. حقیقتا کوتاه کردن فیلم، مهم‌ترین بخش تدوین است و زمان‌ زیادی لازم دارد؛ باید طوری فیلم را کوتاه کرد که به خط اصلی داستان و شخصیت‌ها لطمه‌ای وارد نشود.

وی افزود: در فیلمی مانند «باغ کیانوش» که فیلمنامه‌اش دقیق نوشته شده، این کار بسیار دشوارتر بود چراکه ریتم فیلم مانند نبض تماشاگر عمل می‌کند. بنابراین باید همیشه به آن توجه داشت و اگر جایی احساس می‌شد که سکانسی کار نمی‌کند یا باعث اختلال در روایت می‌شود، باید به راحتی آن را حذف می‌کردیم. تقریباً ۲۵ دقیقه از فیلم «باغ کیانوش» را در مدت ۴ شبانه روز کوتاه کردم؛ یادم می‌آید روزی حدودا ۳ ساعت می خوابیدم.

کردجان با اشاره به اینکه انتخاب‌های تدوینگر در فرآیند تدوین فیلم اهمیت زیادی دارد، خاطرنشان کرد: تدوینگر باید برداشت‌های مختلف بازیگران را بررسی و برداشت‌هایی را که حس و حال و فضاسازی بهتری دارند، انتخاب کند. این کار به ویژه زمانی که با بازیگران جوان کار می‌شود، دشوارتر است زیرا تعداد برداشت‌ها بیشتر می‌شود. انتخاب بهترین بازی و پلان‌های مناسب در فیلم چالش‌برانگیز است.

این تدوینگر درباره تدوین غیرخطی «باغ کیانوش» تصریح کرد: تدوین غیرخطی که در فیلم مشاهده می‌شود، از ابتدا در فیلمنامه پیش‌بینی شده و جزو طراحی‌های رضا کشاورز بود که یک واقعه را از زوایای مختلف روایت کنیم. به عنوان مثال، تدوین سکانسی که بچه‌ها با کیانوش به عروسی می‌رسند و برای پیدا کردن عراقی‌ها به چند گروه تقسیم می‌شوند. هر گروه در نقاط مختلف عروسی با کشفیاتی مواجه می‌شوند و این اتفاقات در یک زمان واحد رخ می‌دهد؛ زمان‌بندی این سکانس‌ها بسیار دشوار بود.

وی درباره همکاری‌اش با کارگردان اثر و تاثیر آن در انسجام فیلم گفت: آشنایی من با رضا کشاورز به یک فیلم کوتاه که سال‌ها پیش ساخته شده برمی‌گردد. وقتی برای فیلم «باغ کیانوش» از من دعوت کرد تا با هم صحبت کنیم، فیلمنامه را به من داد و قرار شد چند روز بعد دوباره صحبت کنیم. وقتی با هم گفت‌وگو کردیم، متوجه شدم نظرات‌مان درباره فرم اجرایی و نوع روایت بسیار بهم نزدیک است. جذابیت فیلمنامه برای من این بود که مخاطب ما کودک و نوجوان و در این ژانر فیلم‌های زیادی ساخته نشده است؛ همچنین نوآوری‌هایی مانند انیمیشن و روایت غیرخطی نیز وجود داشت.

کردجان ادامه داد: در مرحله تدوین، رضا کشاورز به عنوان کارگردان بسیار همراهی کرد و دست من را در تدوین کاملا باز گذاشت. حقیقتا اعتماد کارگردان به تدوینگر یکی از مهم‌ترین نکاتی است که باعث می‌شود تدوینگر آزادانه تخیل کند و به بهترین نسخه از روایت داستان یک اثر سینمایی برسد.

تدوینگر «باغ کیانوش» تصریح کرد: تدوین خوب به معنای تاثیر مستقیم بر روایت داستان و خلق اتمسفر است. برخی افراد تصور می‌کنند که تدوین تنها به چسباندن پلان‌ها به یکدیگر محدود می‌شود تا واقعیتی منسجم ایجاد شود. اما در واقع اولین اقدام یک تدوینگر پس از تدوین اولیه، بهبود روایت داستان است. این به معنای قرار دادن خود در جایگاه تماشاگر و تحلیل نقاط قوت و ضعف فیلم است، به‌ویژه شناسایی لحظاتی که ریتم یا حس و حال داستان از بین می‌رود یا بخش‌های اضافی که حذف آن‌ها تاثیری بر روند داستان ندارد.

وی درباره وجه تمایز این فیلم سینمایی با دیگر آثارش بیان کرد: تدوین «باغ کیانوش» به دلیل وجود بخش‌های زیادی از انیمیشن و جلوه‌های ویژه بصری با سایر کارهایی که انجام داده‌ام، تفاوت داشت. یکی از چالش‌های اصلی این بود که در برخی سکانس‌ها، به دلیل عدم وجود تصاویر نهایی جلوه‌های ویژه یا انیمیشن، باید تصور می‌کردم چه اتفاقاتی رخ می‌دهد و این موضوع باعث می‌شد زمان‌بندی‌های لازم برای این سکانس‌ها دشوار شود.

کردجان در پایان سخنان خود گفت: اگر بخواهم فیلم «باغ کیانوش» را به دیگران معرفی کنم، می‌گویم که این فیلم سرشار از لحظات ناب و کودکانه همراه با فانتزی‌های فراوان و پایانی قهرمانانه است که حس وطن‌پرستی را به خوبی منتقل می‌کند. از نظر من پیام نهایی فیلم این است که ما نمی‌توانیم به موفقیت و پیروزی دست یابیم مگر اینکه با یکدیگر متحد باشیم.

 تیزر این فیلم سینمایی را در زیر ببینید:

انتهای پیام