وقتی نوازنده زن تونسی کیف مخاطبان را کوک کرد
به گزارش خبرگزاری مهر به نقل از روزنامه آگاه، وقتی در آسانسور ساختمان هفتطبقه تالار رودکی سوار شدم، صحبتهای چند مادر را که دخترانشان را به کنسرت آورده بودند، شنیدم که خطاب به آنها میگفتند: «استادتان گفته اگر از این اجرا اندازه یک کلاس درس دانشگاه یاد نگیرید، دیگر هیچی. مگر چند بار قرار است چنین نوازندهای به ایران بیاید؟» خلاصه با گفتگوهایی که از زبان همراهان آسانسوریام شنیدم، متوجه شدم قرار است احتمالاً یک اجرای حسابی ببینم.
در آخرین شب از چهلمین دوره جشنواره موسیقی فجر، تالار رودکی میزبان بانوی نوازندهای بود که در سراسر دنیا طرفداران خود را دارد و بهواسطه کانال یوتیوب و اینستاگرامش برای ایرانیها هم جزو چهرههای موسیقی شناختهشده است. فرح فِرسی بانوی جوان تونسی است که در آستانه سیسالگی قرار دارد و از دوران نوجوانی نواختن ساز را یاد گرفته و با استعداد ویژهای که دارد، خیلی زود توانست به یک نوازنده ماهر تبدیل شود و در کشورهای مختلف شناخته شود.
او زاده تونس است اما در حال حاضر در فرانسه زندگی میکند و به دعوت مسئولان چهلمین دوره جشنواره موسیقی فجر به ایران سفر کرده است. اینکه قبلاً هم به ایران سفر داشته یا نه را نمیدانم، اما در طول اجرا وقتی قطعاتش را اجرا میکرد، پیش از هر قطعه توضیحی درباره آنها میداد که مشخص شد موسیقی ایرانی را خیلی خوب میشناسد.
فرح فِرسی پیش از اینکه اجرای خود را شروع کند، گفت: «میدانم که اسم من در میان شما ایرانیان زیاد است، اما من تونسی هستم.» این توضیح فرسی، احتمالاً بهخاطر این است که در این چند وقت اخیر، همراه با ترند شدن قطعات او و همچنین اینکه یک بانوی محجبه است، خیلیها فکر کردند فرح فرسی ایرانی است.
این نوازنده قانون، در طول اجرا هم بارها نسبت به مردم ایران و هم موسیقی ایران اظهار لطف و علاقه کرد و چند قطعه را هم با الهام از قطعات ایرانی نواخت. قطعاتی مثل «خزان» پرویز مشکاتیان، قطعهای از ابوالحسنخان صبا، سلطان قلبها که به گفته خودش یکی از قطعات مورد علاقهاش است و آن را با یک قطعه محلی (تونسی) به نام «یاسیمین» تلفیق و با صدای سازش، کیف تماشاگران را در آخرین شب جشنواره، حسابی کوک کرد.
فرح فرسی (Farah Fersi) متولد ۱۶ جولای ۱۹۹۷ در تونس است و از سن ۱۲ سالگی شروع به نواختن ساز قانون، یکی از سازهای معروف مناطق شمال آفریقا کرد و از آن زمان بهعنوان یک موزیسین معتبر با سبک نوازندگی منحصربهفردی شناخته شده است. با اینکه او در حال حاضر یک نوازنده حرفهای است، اما همچنان در تونس و ترکیه در حال یادگیری نوازندگی ساز قانون زیر نظر استاد معتبری به نام گوکسل بختاگیر است.
موسیقی این نوازنده جوان، نهتنها زیبا و الهامبخش است، بلکه از طریق آن نوعی انرژی مثبت و امید به مخاطب منتقل میشود. یکی از اهداف اصلی او علاقه به ترویج وحدت و تبادل فرهنگی است که او را به هنرمندی استثنایی تبدیل میکند. این ویژگی را از اجرای او و سخنانش هم میتوان متوجه شدبخشی از معروفیت فرح فرسی به دوران کرونا برمیگردد. در دوران قرنطینه بهدلیل شیوع ویروس کووید ۱۹، فرح با اشتراکگذاری ویدئوهای موسیقی حمایتی و اجرای کنسرتهای اینترنتی، ارتباط خود را با مخاطبان حفظ میکرد. اقدامات او توجه بینالمللی را به خود جلب کرد و پس از آن در بسیاری از برنامههای رادیویی و تلویزیونی حاضر شد.
موسیقی این نوازنده جوان، نهتنها زیبا و الهامبخش است، بلکه از طریق آن نوعی انرژی مثبت و امید به مخاطب منتقل میشود. یکی از اهداف اصلی او علاقه به ترویج وحدت و تبادل فرهنگی است که او را به هنرمندی استثنایی تبدیل میکند. این ویژگی را از اجرای او و سخنانش هم میتوان متوجه شد.
در مورد ساز «قانون» اما نظرات مختلفی وجود دارد که متعلق به کدام کشور و جغرافیاست، اما بهدلیل اینکه هنوز هیچ سند محکمی برای ادعاهای موجود وجود ندارد، نمیتوان آن را محدود به کشور خاصی کرد و گستره آن به کشورهای فراوانی بر می گردد. با این حال، مصر، ترکیه، ارمنستان، روسیه و ایران از جمله کشورهایی هستند که در آنها ساز قانون شناخته شده است و نوازندگان معروفی برای آن وجود دارد. مرحوم سیمین آقارضی، یکی از بانوان نوازنده ساز قانون در ایران است که بسیاری این ساز را با قطعات معروف او که از رادیو پخش میشود، میشناسند.
در اجرای قانون فرح فرسی که در تالار رودکی برگزار شد، عماد الرحمونی سفیر تونس در ایران، رضا مهدوی دبیر جشنواره موسیقی فجر، محمدعلی مرآتی مدیرعامل انجمن موسیقی ایران و محمدرضا امیرقاسمی نوازنده معروف پیانو حضور داشتند.
یکی از مهمترین ویژگیهای این دوره از جشنواره موسیقی فجر، حضور هنرمندان حرفهای و شناختهشده بینالمللی است که با استقبال خوبی هم مواجه شد و براساس گفتههای مسئولان، بلیتهای این اجراها کامل فروخته شد و کل سالن پر میشد. این موضوع در مورد اجرای فرح فِرسی که در آن حضور داشتم، صدق میکرد. پیش از این هم در شبهای ابتدایی جشنواره، دانیل کاسارس نوازنده گیتار فلامنکو اسپانیا به اجرای قطعاتی در تالار وحدت پرداخت که مورد علاقه دوستداران موسیقی قرار گرفت.
کاسارس در طول فعالیت حرفهای خود در کشورهای مختلف از جمله ایالات متحده، ژاپن، آلمان، فرانسه، انگلستان، ایتالیا، چین و اسپانیا اجرا داشته است. همکاری او با خوانیتو والدراما خواننده اسپانیایی، منجر به تولید آلبوم Don Juan شد که اجرای زنده آن در جشنواره فلامنکو La Unión ضبط شد. او تاکنون جوایزی از جمله جایزه ملی گیتار و جایزه مکاشفه موسیقی را دریافت کرده است.
اجرای گروههای دیگری از هند، هلند و ارمنستان از دیگر بخشهای بینالملل جشنواره موسیقی چهلم بود.
فراموش نکنیم که موسیقی، با اینکه صدا دارد، اما یکی از بیسروصدا ترین ابزارهای انتقال فرهنگ میان ملل مختلف است که اگر آن را جدی بگیریم، به دستاوردهای بسیاری میرسیم.