مستندهایی در ستایش پدر؛ جسور، شفاف و غیرقابل پیش‌بینی
به گزارش خبرنگار مهر، هجدهمین جشنواره بین المللی«سینماحقیقت» از یکشنبه ۱۸ آذر در پردیس سینمایی چارسو کار خود را آغاز می‌کند. در این دوره از جشنواره مستندهای مختلفی در ژانرها و مضامین متفاوت حضور دارند که از این میان مستندهای «تورگی»، «کابین»، «آسانسور» و «یک وجب خاک» را می‌توان آثاری در ستایش خانواده و به طور ویژه شخصیت پدر دانست. به همین بهانه محمد حیدری‌پور کارشناس سینما در یادداشتی به ویژگی‌های این چهار مستند پرداخته است.
در این یادداشت آمده است:
«هجدهمین جشنواره بین‌المللی فیلم مستند ایران «سینماحقیقت»، تصاویری جذاب از خانواده ایرانی دارد. به شکل قابل بررسی، تعداد زیادی از فیلمسازان به موضوع خانواده و تعریف آن در بستر اجتماع پرداخته‌اند، از این رو می‌توان گفت پس از چند دوره پرحاشیه، هجدهمین جشنواره «سینماحقیقت» با نمایش ایران امروز و چالش‌های خانوادگی، وارد دورانی تازه شده است، جشنواره‌ای صریح و روشن که مستندهای جسورانه و قابل اعتنایی در آن روی پرده خواهد رفت.
در «تورگی» ساخته توفیق حیدری که به نظر، نخستین فیلم کارگردان جوانش است، اعتیاد، نه آن گونه که می‌شناسیم، تصویری هولناک، چندوجهی و تکان دهنده دارد. از یک سو، شخصیت اصلی فیلم جوانی است که می کوشد پدر را به نقطه مرکزی خانواده برگرداند، پدری که رفته و اشتیاقی به بازگشت ندارد. فیلم موفق می‌شود، یک رابطه تازه پدر – پسری خلق کند.
در «آسانسور» به کارگردانی جواد رزاقی‌زاده شخصیت اصلی یک پدر در فراق فرزند است، پدری که سودای سینما هم نمی‌تواند زخم‌های دوری از خانواده را در قلبش التیام بدهد. اینجا هم اعتیاد بخشی از روایت و ماجراست، تنهایی پدر، پدر فرزند از دست داده، پدر قربانی به خوبی در فیلم متبلور شده است. «آسانسور» بیش از «تورگی» تماشاگر را تحت تاثیر قرار می‌دهد به این دلیل که فرصت بیشتری برای همذات پنداری با شخصیت اصلی فراهم می‌کند. نکته مهم درباره «آسانسور» این است که در سینمای ایران، کمتر فیلمی به تنهایی پدر توجه داشته است، اینچنین به مهر پدری نپرداخته و از زاویه‌ای همدلی برانگیز، شخصیت یک پدر تنها و درگیر مشکلات را بررسی نکرده است.
«کابین» به کارگردانی یاسر خیر، تصویر درستی از خانواده، گسست‌های عاطفی، دوران بلوغ و روابط و دوستی‌های امروزی ارائه می‌دهد. «کابین» به شکلی حیرت انگیز، عمیق و پیچیده است. می‌تواند علاوه بر ثبت مختصات یک دوره، خلا عاطفی حاصل از فقدان پدر را به تصویر بکشد، دو شخصیت جوان فیلم، بخشی از مختصات نسل امروز را نمایندگی می‌کنند. نسلی که ارزش‌هایش با نسل قبل تفاوت‌های جدی دارد، نسلی که نزدیک شدن به او، دشوار است و کارگردان به خوبی توانسته ضمن نمایش جزئیات دغدغه‌ها و روایت زندگی پر فراز و نشیب آنها، اشاره‌ای به تاثیر معنوی پدر و خانواده در آرامش و قوام یافتن شخصیت‌ها داشته باشد.
اما در میان مستندهای اجتماعی و خانواده محور هجدهمین جشنواره «سینماحقیقت»، «یک وجب خاک» با نمایش زندگی یک زن جوان در تهران امروز، تماشاگرش را حیرت زده می‌کند. فیلم نیما مهدیان، غیرقابل پیش‌بینی است، تماشاگر مدام از سوی فیلمساز، با غافلگیری مواجه می‌شود. «یک وجب خاک» شرایط اقتصادی این روزها را نقد می‌کند، در عین حال به شخصیت زن و مادر، ادای احترام کرده و بیش از بسیاری از آثار داستانی و مستند سینمای ایران، صادقانه قدرت یک زن مستقل را به تصویر می‌کشد. شخصیت اصلی فیلم مهدیان، قطعا در یاد می‌ماند، او که در فقدان پدر، همواره تنها بوده، در میانه اضطراب ها و آشوب‌های همیشگی زندگی‌اش، در جستجوی ساحل امن است. «یک وجب خاک» رابطه پدر- دختری را به یادگار می‌گذارد، پدری که از یاد نمی‌رود.
چهار مستند بالا، یک ویژگی مشترک دیگر هم دارند، برای تماشاگر جذاب هستند و در صورت معرفی درست، می‌توانند مخاطب بالایی داشته باشند. از این منظر، ورود سینمای مستند به چرخه اقتصادی و دغدغه اکران بحث مهمی است که در سالهای اخیر، جشنواره فیلم مستند ایران «سینماحقیقت» متولی جدی آن بوده است.»
