«صدای تاریکی» عجله و اصراری برای برجسته‌کردن درونمایه دینی ندارد
تهران فرهنگی: نشست نقد و بررسی کتاب «صدای تاریکی» نوشته نیلوفر مالک با حضور یاشار هدایی و شیما جوادی توسط انتشارات سوره مهر در کافه کتاب نوش برگزار شد.
یاشار هدایی نویسنده، پژوهشگر و کارشناس کتاب‌های کودک و نوجوان در ابتدای این‌برنامه با اشاره به اینکه صدای تاریکی، موفق‌ترین اثر نیلوفر مالک است، مهم‌ترین ویژگی آن را پیرنگ قوی داستان دانست و به موضوع مخاطب در این‌اثر پرداخت و گفت: در اینکه کتاب صدای تاریکی، رمان نوجوان است شکی نیست. اما علاوه بر رمان نوجوان، رمان بزرگسال نیز است. در این‌کتاب شخصیت‌هایی به عنوان پدر، مادر، مادربزرگ و خاله حضور دارند که هر خواننده بزرگسالی می‌تواند با آن‌ها همذات‌پنداری کند. علاوه بر این، اگر بگوییم رمان تنها برای نوجوان است، بزرگسالان باید به طریق اولی آن را بخوانند. چرا که به دلیل کارکرد شناختی- اجتماعی که دارد، باعث یادگیری نحوه برخورد با نوجوانان می‌شود.
موضوع دیگری که در این‌نشست مورد بررسی قرار گرفت، «هویت» بود که هدایی درباره آن گفت: در این اثر به هویت در دو جنبه سطح و شناخت اشاره شده است. در سطح ساوینا، شخصیت اصلی، به دنبال کیستی فیزیولوژیک خود است که پدر و مادرش کیست و در مرحله شناخت به تفکرات او اشاره شده که در جلد اثر نیز به خوبی به این موضوع نیز اشاره شده؛ حافظه و خاطرات دوران کودکی ساوینا نقش اساسی در روند داستان دارند و تمامی انسان‌ها کسی نیستند جز حافظه، خاطرات و هر آن‌چه که در طول زندگی تجربه کرده‌اند.
این‌منتقد حوزه ادبیات کودک و نوجوان، به مقایسه آثار تالیفی و ترجمه در بازار کتاب نوجوان پرداخت و ادامه داد: این‌کتاب من را در دفاع از آثار تالیفی شجاع‌تر می‌کند.
هدایتی همچنین استفاده از تعلیق مناسب، شخصیت‌پردازی و خلق گفتار را از دیگر نکات برجسته این اثر دانست. درونمایه و وجود نشانه‌های دینی، موضوع پایانی یاشار هدایی در این نشست بود.
وی افزود: مالک، هیچ عجله و اصراری در برجسته کردن درونمایه دینی و خلق شخصیتی نمایشی نداشته اما در جایی از داستان، بحران‌هایی در زندگی این نوجوان اتفاق می‌افتد که از خانه فرار می‌کند و این قسمت یکی از آن فرازهای درخشان اثر است. ساوینا، اتفاقاً روی سکوی خانه‌ای می‌نشیند و متوجه رفت و آمد افراد به آن خانه می‌شود تا اینکه صاحب‌خانه با گفتن اینکه، امروز مهمان حضرت زهرا هستیم، ساوینا را به این مجلس دعوت می‌کند؛ در این جلسه دعای توسل خوانده می‌شود و ساوینا مصادف با آن به خاطرات مادرش فکر می‌کند که در روساخت اثر است اما دقت کنید مادر دینی یعنی حضرت زهرا (س) چگونه در متن این داستان جا گرفته است.
نیلوفرمالک نیز در رابطه با انتخاب نوجوانی نابینا به مخاطبان گفت: مقصود اصلی من این بود که نوجوان داستان خودش را پیدا کند و متوجه شود اگر یک توانایی مانند دیدن را نداشته باشد اما با استفاده از مهارت‌های اجتماعی می‌تواند مشکلاتش را حل کند.
وی در پایان گفت: خلق شخصیت مادر در این اثر دارای اهمیت دوچندان بوده چون مادر به این نوجوان مهارت حل مسئله را آموزش می‌دهد.
