شعر افغانستان از ۷۰ سال پیش به فلسطین و صهیونیسم توجه دارد
خبرگزاری مهر، گروه فرهنگ و ادب _ جواد شیخ الاسلامی: شامگاه شنبه ۸ دی بود که در حاشیه برگزاری اختتامیه کنگره ملی شعر شهید القدس، از کتاب «گزیده شعر فلسطین» رونمایی شد. این کتاب به کوشش سیدمحمدمهدی شفیعی، حسین مؤدب، و با مقدمه و گزینش نهایی محمدکاظم کاظمی توسط انتشارات «مکتب حاج قاسم» به بازار نشر عرضه شده است.
محمدکاظم کاظمی شاعر و دبیر علمی کنگره ملی شهید القدس در گفتگو با مهر درباره ضرورت انتشار کتاب «گزیده شعر فلسطین» ، گفت: به نظرم انتشار این کتاب از دو جهت اهمیت و ضرورت داشت. یک اینکه از انتشار مجموعه شعرهایی که قبلاً در این زمینه منتشر شده بود، مثل کتاب «زیتون و سنگ» به کوشش آقای کیاسری یا کتاب «از خیبر جنوب» به کوشش آقای قزوه، سالهای زیادی گذشته بود و در این مدت شعرهای زیادی سروده شده بود. طبیعتاً جامعه فرهنگی، پژوهشگران، اهالی رسانه و علاقهمندان به این موضوع نیاز به کتابی داشتند که این شعرها را در بر داشته باشد و آن کتاب بتواند تا حدودی در این زمینه حکم مرجع را پیدا کند. طبیعتاً ضرورت داشت که این کتاب پس از چند سال منتشر شود.
انتشار این کتاب با توجه به شعرهای تازه و فراوان، ضرورت داشت
وی افزود: ضرورت دوم برای انتشار این کتاب این بود که در این مدت شعرهای زیادی با موضوع فلسطین گفته شده بود. در این چند سال حوادث و تحولات زیادی، با سرعت و پی در پی، اتفاق افتادند که هرکدام مسألهای مهم بودند. از شهادت سردار سلیمانی بگیریم تا وقایع مقاومت در منطقه و ماجرای طوفان الاقصی و بعد از آن. اینها حوادث متعددی بود که پشت سر هم اتفاق افتادند و شعرهای زیادی در این زمینهها نوشته شد. یعنی مقدار قابل توجهی شعر در این سه چهار سال سروده شد که جا داشت اینها در کتابی منتشر شود. بعضی وقتها تحولات زیاد نیست و شعرهایی که سروده میشود آنقدر زیاد نیستند که در قالب یک کتاب منتشر شوند، ولی درباره مقاومت، مسأله فلسطین و نقش سردار سلیمانی در جبهه مقاومت اینگونه نبود.
«گزیده شعر فلسطین» از نظر سنی جوان است
این شاعر درباره ویژگیهای کتاب «گزیده شعر فلسطین» و شعرهایی که در این کتاب منتشر شدهاند، بیان کرد: یک ویژگی که به نظرم اهمیت داشت، این بود که ما در این کتاب از شعرهایی که در سالهای قبل برای فلسطین سروده شده بود و جزو کارها و کتابهای قبلی بود، استفاده کردیم. این تصمیم را از این جهت گرفتیم که این کتاب از نظر زمانی یک بازه طولانی را در بر بگیرد و کتاب جامعی باشد. در صورتی که کتابهای قبل دورههای کوتاهتری را پوشش میدادند و سالها از انتشار آنها گذشته بود. ویژگی دیگر اینکه ما یک موج از شعر شاعران را داریم که اکثراً جوان و تا حدودی میانسال هستند و در دورههای قبل کمتر حضور داشتند و کیفیت کارشان هم خیلی خوب است. وقتی این کتاب را میبینیم، بیشتر شعرهای خوب از شاعران جوان است. طبیعتاً این کتاب از این جهت هم با مجموعههای قبلی که منتشر شده بود، متفاوت بود. چون شاعران مجموعههای قبلی یا به دوره میانسالی و کهنسالی رسیدهاند و یا حتی بعضی از آنها هم فوت کردهاند، اما شاعران این کتاب اکثراً جوان هستند و شعرهای خوبی هم مینویسند. یعنی کتاب از نظر سنی جوان است.
نویسنده کتاب «رصد صبح» شعرهای شاعران جوان درباره فلسطین و غزه را عینیتر دانست و اضافه کرد: شعرهای نسلهای قبل یک مقدار کلیتر است و کلیگویی بیشتری دارد، ولی در شعر شاعران جوان وقایع و مسائل به صورت عینیتر است و همچنین بهرهمندی بیشتری از تکنیک شعر دارد. در مجموع تکنیک شعر خیلی پیشرفت داشته و زبان و تخیل و مضمونپردازی شاعران جوان، چه در موضوع فلسطین و چه در سایر موضوعات، از نسل قبل از خودشان بسیار بهتر شده است.
شاعران افغانستان از ۷۰ سال پیش به مسأله فلسطین توجه داشتهاند
کاظمی در پاسخ به این سوال که شاعران افغانستانی چقدر به آرمان فلسطین توجه داشتهاند، گفت: این موضوع در شعر افغانستان بسیار سابقه دارد. نکته جالب این است که در شعر علامه سید اسماعیل بلخی، یعنی شاعری که تقریباً در حدود ۷۰ سال پیش زندگی میکرده است هم نمونههایی از پرداختن به موضوع فلسطین و صهیونیسم وجود دارد. بعد از آن استاد خلیلالله خلیلی در یکی از کتابهای خودش یک مثنوی دارد که اتفاقاً در زمانی نوشته شده است که موشه دایان نخست وزیر رژیم صهیونیستی است. میدانیم که موشه دایان یک چشمش آسیب دیده بود؛ به همین دلیل استاد خلیلی میگوید «دشمن بیدار با یک چشم خویش / کاروان مرده را افکنده را پیش». استاد خلیلی در کتاب خودش یک غزل هم دارد که در آن به موضوع فلسطین اشاره میکند:
«در این صحرا مگر در خون نشسته کاروان امروز
که آهنگ جرس آتش زند در مغز جان امروز
نه خالد ماند و آثارش، نه ایوبی و تلوارش
ز یک لب برنمیآید حدیث رفتگان امروز
برای سجده تسلیم در عرض نیاز خویش
وضو باید گرفت از خون پاک کشتگان امروز»
این شاعر در پایان درباره حضور فلسطین در شعر شاعران جوان و معاصر افغانستان ادامه داد: بعد از آن هم در شعر نسلهای بعد مخصوصاً در نسلی که الآن در حال فعالیت هستند، شعرهای زیادی داریم. آقای ابوطالب مظفری شعر خوبی دارد که در کتاب «شهریاری و شتربانی» ایشان منتشر شده است. مهران پوپل شاعر جوان ما که اتفاقاً در این ماهها در ایران درخشیده است، ایشان دو سه تا غزل دارد که اخیراً هم سروده است. بعضی از شاعران معاصر مثل حکیم بینش و برادران مبارز و بسیاری از شاعران جوان هم به این موضوع پرداختهاند و در مجموع توجه شاعران افغانستان به این موضوع پررنگ است.