سعید رشتیان: آثار مستند در جشنواره فجر آینده فراخوان مستقل داشته باشند

سعید رشتیان تهیه کننده سینمای مستند و عضو هیئت انتخاب و داوری مستند چهل و سومین جشنواره فیلم فجر درباره حضور این بخش در جشنواره فیلم فجر به خبرنگار مهر گفت: حضور داشتن یا نداشتن مستند داستان کهنه‌ای است که هر سال دوباره مطرح می‌شود. عده‌ای به برخی جشنواره‌های بین المللی که بخش مستند در آن‌ها وجود ندارد استناد کرده و می‌گویند در جشنواره ما هم نباید این گونه سینمایی وجود داشته باشد و در طرف دیگر هم برخی به جشنواره‌های دیگری استناد کرده و می‌گویند اتفاقا باید تمام گونه‌ها ازجمله مستند در چنین جشنواره‌ای حضور داشته باشد.

وی ادامه داد: فارغ از این مجادله‌های موقعیتی، باید ببینیم چطور می توانیم در کشور خودمان این بحث را حل و فصل کنیم. من طرفدار و جزو آن گروهی هستم که می‌گویند سینما، سینما است و شاخه های مختلفی دارد. اگر برای جشنواره خود عنوان جشنواره ملی فیلم فجر را انتخاب می کنیم باید شامل بخش های مختلف سینما اعم از داستانی، مستند، فیلم کوتاه و انیمیشن باشد. ازطرف دیگر، برخی می‌گویند مستند و فیلم کوتاه جشنواره‌های تخصصی خود را دارند و دیگر لازم نیست در جشنواره ملی فجر حضور داشته باشند. من پشت این استدلال‌ها نوعی از تمامیت خواهی برای سینمای داستانی بلند را می‌بینم که فکر می‌کنم جشنواره فجر باید از آن فاصله بگیرد. تاکید می‌کنم که اگر جشنواره ملی داریم، باید بخشی از آن مربوط به سینمای مستند باشد و اگر چنین چیزی نباشد من آن را یک نقص می‌دانم.

عضو هیئت انتخاب و داوری آثار مستند جشنواره چهل و سوم فجر درباره نمایش این آثار در جشنواره توضیح داد: در این دوره آقای منوچهر شاهسواری دبیر جشنواره با سابقه و اعتباری که دارند، بسیار تلاش کردند تا نمایش و داوری این بخش نیز به وضعیت مطلوب‌تری نزدیک شود. قطعا یادتان است که در دوره گذشته جایزه مستند در همان افتتاحیه و خیلی دم‌دستی اهدا شد. ولی در این دوره، با تلاش‌های آقای شاهسواری و آقای حسینی، این جایزه هم در اختتامیه و کنار سایر جوایز داده شد.

وی افزود: اگر قرار است اتفاقی بیفتد، باید به‌تدریج به آن دست پیدا کنیم و این زمانی به دست می‌آید که مدیریت جشنواره به ثبات برسد. ما طرف گفتگوی مستقری پیدا کنیم تا بتوانیم با او به نتایج مورد انتظار برسیم. در این سال‌ها به جای گفتگو، بیشتر کشاکش داشته‌ایم که امیدوارم با رسیدن به ثبات در بحث دبیری و مدیریت، این مسائل نیز با گفتگو به سمت بهتر شدن برود.

رشتیان در بخش دیگری از صحبت‌های خود مطرح کرد: روالی که برای ورود آثار مستند درنظر گرفته شد این بود که مستندها باید بالای ۷۵ دقیقه باشند و فراخوان تازه‌ای نداشتیم. به غیر از یکی دو مورد، ما از انتخاب‌های «سینماحقیقت» استفاده کردیم. ولی امیدوارم اگر شرایط ممکن شود، از سال آینده فراخوان مستقلی برای این بخش داده شود. در این دوره حدود ۶۷ یا ۶۸ اثر انتخاب شدند که همه با دقت مورد بازبینی قرار گرفتند.

وی ادامه داد: به‌صورت کلی، توجه اصلی جشنواره فیلم فجر به آثاری است که رویکرد اکران عمومی دارند. در حال حاضر، چنین رویکردی در روند تولید آثار مستند غالب نیست و اکثر فیلم‌ها با رویکرد تولید برای مخاطب خاص ساخته می‌شوند. اگر از زمان ایده پردازی و در پروسه تولید، فیلم‌مان را با رویکرد پخش برای مخاطب و اکران عمومی پیش ببریم، چنین آثاری بیشتر قابلیت ارائه برای جشنواره‌ای چون فجر را خواهند داشت. تاثیری که جشنواره فیلم فجر می‌تواند بر تولید آثار مستند داشته باشد این است که علاوه بر سنت‌های تولیدی موجود، زمینه‌های شکل گیری روش‌های جدید تولیدی را فراهم کند.

این تهیه کننده درباره بررسی دقیق آثار با مختصات جشنواره فجر توضیح داد: برخی از آثار این بخش با انتخاب برای مخاطب و اکران عمومی فاصله داشتند و نظر اکثریت داوران این بود که این ۲ فیلم «شگرد» و «یک وجب خاک» قابلیت بیشتری برای کسب جایزه در این بخش را دارند. هرچند که بقیه فیلم‌ها مختصات بسیار خوبی داشتند که شاید مورد توجه یک جشنواره دیگر مانند «سینماحقیقت» قرار گیرند، ولی متناسب با رویکردهای جشنواره فجر نبودند.

رشتیان در پایان گفت: قطعا بخش‌های مختلف مانند فیلمبرداری، صدابرداری و … سینمای مستند هم شایسته توجه و قدردانی است زیرا در بالاترین سطح موجود پیش می‌روند و باید این بخش‌ها نیز در جوایز سینمای مستند مورد توجه قرار بگیرند.