داستانهای چالشهای زنان عرب، بیرون از مرزهای کشورشان
خبرگزاری مهر _ گروه فرهنگ و ادب: کتاب «بنویس من زن عرب نیستم» شامل داستانهایی از زنان عرب است که توسط سمیه آقاجانی ترجمه و توسط نشر ماهی منتشر شد. اینکتاب سال ۱۳۹۸ منتشر شد و بهتازگی به چاپ چهارم رسیده است.
درون مایه اصلی داستانهای این کتاب مسائل زنانه است، مسئله طلاق، زندگی تهی از ارزشهای انسانی زن عرب، به رسمیت نشناختن حق مادری، قتلهای ناموسی و البته جنگ. مسائلی که زنان کشورهای عرب بیرون از مرزهای کشورشان با آنها دست به گریبان اند و هنوز به تعادلی بین سنتهای سرزمین خود و زندگی در دنیای مدرن نرسیدهاند.
زنان عرب از میانه سده بیستم میلادی توجه گستردهای به داستان نویسی نشان دادند و گفتن از خویش را پیگیرتر از گذشته آغاز گردند. آنچه آنها در دو دههی پنجاه و شصت سدهی بیستم نگاشتند، به زندگی نامهی خودنوشت نزدیک تر بود. آنها برای نخستین بار زنانی را به تصویر کشیدند که از بند سنت رسته اند و طرحی نو در زندگی خویش و سپس جامعه در انداختهاند. از دههی هفتاد به این سو، هنر داستان نویسی زنان عرب گسترش چشمگیری یافته است و نویسندگان با بهره گیری از شگردهای نو داستان نویسی آثاری پدید آوردهاند که زندگی سراسر رنج و تناقض انسان عرب و به ویژه زنها را نشان میدهد.
عنوان کتاب برگرفته از اولین داستان آن است، قصهای روایت شده از دختری دو رگه _پدر عرب و مادر فرانسوی_ که هنوز نمیداند خودش را گلوریا بنامد یا زکیه؛ این بلاتکلیفی در نام به تمام زندگیش تسری پیدا کرده و نمیداند با چه زبانی با راوی _زنی که از بیروت به فرانسه رفته و با خاطره دختر کشته شده و شوهر مرحومش زندگی میکند_صحبت کند. هروقت از نیمه عرب وجودش خشمگین است فرانسه حرف میزند و هر وقت عاشق مردان عرب پرشور میشود به عربی ماجراهای زندگیش را تعریف میکند.
این دوگانگی را در گفتگوی بین شخصیتهای داستانها اینگونه میبینیم:
گفتم: «چرا حق طلاق نمیگیری و شوهر نمیکنی؟»
«وقتی نمیتوانیم حقوقمان را پیاده کنیم چه فایده که آنها را روی کاغذ بیاوریم؟ نمیدانی چه کشیدم تا بتوانم در پاریس از او جدا شوم. خدا میداند اگر توی کشور او بودم و یک بچه هم ازش داشتم چه بلاهایی سرم میآمد. هیچ وقت کسی این چیزها را به من نگفت. دستشان آشکارا توی یک کاسه است. اگر هم خواستههایم را روی کاغذ بنویسم کسی آنجا برایش تره خُرد نمیکند، نه، خانم، بنویس من زن عرب نیستم.» گلوریا- زکیه دست به دامنم میشود تا همراه او به آپارتمانش بروم و با چشمهای خودم ببینم که دروغ نمیگوید…
نویسندگانی که در این کتاب از داستانهایشان استفاده شده عبارتند از غاده السمان، حنان الشیخ، هدی برکات، رضوی عاشور، عالیه ممدوح، لیلی عثمان، هیفاء بیطار، آمال مختار و علویه صبح. زنانی از کشورهای لبنان و سوریه و مصر و تونس و عراق و کویت، و مترجم با خوش ذوقی در ابتدای هر داستان معرفی کوتاهی از نویسنده آن را آورده تا خوانندهای را با دوره زندگی او بیشتر آشنا کند.
چاپ چهارم اینکتاب با ۲۰۰ صفحه و قیمت ۱۰۰ هزار تومان عرضه شده است.