چالش بزرگ تولید انبوه لباس با عناصر ایرانی؛ فقدان طراحی برای مناسبت‌ها
فاطمه بشیری تولیدکننده محصولات حجاب در گفتگو با خبرنگار مهر با اشاره به میزان توجه به مؤلفه‌های فرهنگی و تاریخی در صنعت مد و لباس کشور، گفت: به طور کلی، فقدان یک نگاه استراتژیک و بلندمدت به مقوله فرهنگ در صنعت مد و لباس، مشهود است. در حالی که هر کشوری، به خصوص ایران با تاریخ و تمدن کهن خود، پتانسیل فوق‌العاده‌ای برای ارائه هویت بصری از طریق پوشاک دارد، اما این موضوع آنچنان که باید جدی گرفته نشده است. اغلب رویدادهای مد و لباس، چه در سطح ملی و چه منطقه‌ای، از پرداختن عمیق به این مولفه‌ها غافل هستند.
وی ادامه داد: جشنواره زاگرس را به عنوان یک نمونه موفق در این زمینه می‌توان مثال زد که در آن، پوشش شرکت‌کنندگان و دست‌اندرکاران، به خوبی توانست نمادی از فرهنگ منطقه باشد. اما در رویدادهای بزرگ‌تر مثلاً در تهران، چنین انسجامی کمتر دیده می‌شود. حتی در سطح داوران و طراحان، کمتر شاهد توجه به پوشش‌های متناسب با رویداد فرهنگی هستیم. همچنین، در ایام خاص مذهبی و فرهنگی مانند ماه محرم و صفر، شاهد یک تغییر فرهنگی در پوشش (مانند گرایش به رنگ مشکی) هستیم که نشان‌دهنده تأثیرپذیری جامعه از فرهنگ است، اما این تأثیرگذاری هنوز در طراحی‌های مد و لباس به صورت هدفمند وارد نشده است.
این تولیدکننده محصولات حجاب گفت: ما در هنر ایرانی، به ویژه در معماری و نقوش سنتی، گنجینه‌ای از نمادها را در اختیار داریم. رنگ‌هایی مانند آبی فیروزه‌ای، سبز آبی، و حتی طیف‌های ملایم رنگی مانند صورتی، که در فرهنگ بصری ایران ریشه دارند، می‌توانند نقطه آغازی برای هویت‌بخشی به پوشاک مدرن باشند. در حال حاضر، شاهد دوگانگی هستیم؛ یا گرایش به سمت پوشش‌های غربی و آسیب‌زننده به فرهنگ، یا تقلید از سبک‌های پوشش سایر کشورها. کمبود لباس‌های فاخر و اصیل ایرانی که بتواند به صورت انبوه تولید و عرضه شود، یک چالش بزرگ است.
وی در پاسخ به این پرسش که چگونه می‌توان پوشش حجاب را با حفظ اصالت ایرانی، جذاب و ماندگار کرد، گفت: این حوزه ظرفیت بسیار بالایی برای ترکیب فرهنگ و مد دارد. ما می‌توانیم از پوشش‌هایی مانند عبا که در فرهنگ ما نیز رایج شده است، با افزودن المان‌های ایرانی مانند نقوش هندسی، گلدوزی‌های سنتی، یا استفاده از رنگ‌های خاص، هویت ایرانی ببخشیم. رسانه‌ها نیز نقش کلیدی در فرهنگ‌سازی و معرفی این سبک‌ها دارند. اگر شخصیت‌های تأثیرگذار در رسانه، پوشش‌های عفیفانه و در عین حال با اصالت ایرانی را ترویج کنند، این می‌تواند به مرور زمان در جامعه نهادینه شود.
بشیری گفت: تولیدکنندگان کوچک و مزون‌های خانگی، پتانسیل بالایی برای نوآوری و تولید لباس‌های خاص و فرهنگی دارند. برگزاری رویدادها و نمایشگاه‌هایی که به این بخش از جامعه فرصت عرضه محصولاتشان را بدهد، می‌تواند در معرفی و ذائقه‌سازی برای پوشاک ایرانی بسیار مؤثر باشد. این امر، به ویژه برای جذب نسل جوان به سمت پوشش‌های اصیل و ارزشمند، حیاتی است.
وی افزود: انتظار ما از دولت این است که یک نگاه کلان و حمایتی به صنعت مد و لباس ایران صورت گیرد. حمایت از تولیدکنندگان، فضاسازی رسانه‌ای مناسب، و ادغام مؤلفه‌های فرهنگی در رویدادهای رسمی، می‌تواند به شکل‌گیری یک هویت مد و لباس ایرانی کمک کند. این یک سرمایه‌گذاری فرهنگی است که می‌تواند منافع اقتصادی و اجتماعی بسیاری را به همراه داشته باشد.
این تولیدکننده محصولات حجاب گفت: ما باید صنعت مد و لباس را صرفاً به عنوان یک موضوع تجاری یا تزئینی نگاه نکنیم، بلکه آن را یک حوزه سرمایه‌گذاری فرهنگی بلندمدت ببینیم. لباس، اولین جلوه‌ای است که یک فرد از هویت خود به نمایش می‌گذارد. بنابراین، طراحی و تولید پوشاکی که ریشه در فرهنگ، ارزش‌ها و تاریخ ما دارد، به‌طور مستقیم در تقویت اعتماد به نفس ملی، ارتقای سبک زندگی ایرانی‌اسلامی، و حتی کاهش آسیب‌های فرهنگی نقش ایفا می‌کند.
وی ادامه داد: اگر دولت و نهادهای فرهنگی، با نگاهی عمیق و حمایت‌گر، به زیرساخت‌های این صنعت توجه کنند، از آموزش طراحان متعهد و خلاق گرفته تا حمایت مالی از تولیدکنندگان داخلی و ترویج الگوهای پوشش مناسب در رسانه‌ها، می‌توان شاهد شکل‌گیری یک برند ملی در حوزه مد ایرانی – اسلامی بود؛ برندی که نه‌تنها پاسخ‌گوی نیاز داخلی است، بلکه ظرفیت صادرات فرهنگی نیز دارد.
بشیری گفت: این یک فرصت راهبردی برای کشور ماست تا از مسیر مد و لباس، هم اشتغال‌زایی کند، هم به دیپلماسی فرهنگی خود قدرت ببخشد. سرمایه‌گذاری در این حوزه، صرفاً هزینه نیست؛ بلکه یک سرمایه‌گذاری هوشمندانه با بازدهی اقتصادی، اجتماعی و هویتی است که آینده نسل‌های بعد را نیز تحت‌تأثیر قرار خواهد داد.