صالحی:اگر نهادهای صنفی را تضعیف کنیم باید منتظر عواقب آن باشیم
به گزارش خبرنگار مهر، ضیافت سیدعباس صالحی وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی با اهالی صنعت نشر و اصحاب قلم شامگاه چهارشنبه ۳۰ آبان همزمان با آخرین روز از سیودومین هفته کتاب و کتابخوانی در هتل انقلاب برگزار شد.
در این مراسم؛ عبدالحسین کلانتری معاون امور فرهنگی وزارت فرهنگ و ارشاد، مهدی رمضانی دبیرکل نهاد کتابخانههای عمومی، علی رمضانی، مدیرعامل خانه کتاب و ادبیات ایران حضور داشتند.
کلانتری در ابتدای این مراسم گفت: پیش از این برنامه چند نشست با اهالی حوزه چاپ و نشر و نویسندگان، داشتیم که در این دیدارها در جریان مسائل و مشکلات چاپ و نشر قرار گرفتم؛ مسائلی که اگر به دقت موشکافی کنیم با استعداد، ظرفیت و توانمندی در کشور همچنین گفتوگو، بحث و اتکا به شواهد و تجارب گذشته میتوان آنها را حل کرد.
وی افزود: کتاب، بسط وجود آدمی بر روی صفحات کاغذی است؛ تمدن، ثمره کتاب است و هرچه کتاب را تکریم کنیم وجود انسان را تکریم کردهایم.
کتاب حلقه گمشده جامعه امروز و فرداست
کلانتری با بیان اینکه کتاب، حلقه گمشده جامعه امروز و فردا است، گفت: کتاب اندیشهها را به تصویر میکشد و فرصتی برای به اشتراکگذاری تجربیات است، باید به آن برگردیم، همه فعالان حلقههای این زنجیره باید دست به دست هم بدهند تا کتاب را به بطن جامعه بازگردد.
در ادامه این نشست، مریم جدلی، مدیرعامل انجمن فرهنگی هنری زنان ناشر گفت: خدمات وزارتخانه به ناشران، حوزههای مختلفی را شامل میشود؛ بخش عمده این خدمات ازطریق سامانهها ارائه میشود. سامانهها باید به دنبال تسهیل موانع باشند و امیدوارم زمینه آن ایجاد شود. شرایط رقابت برابر برای همه بازیگران عرصه فرهنگ وجود دارد؟ زیرا در رقابت برابر، همه میتوانند رشد کنند و کیفیت را ارتقا بدهند.
وی افزود: در انجمن فرهنگی هنری زنان ناشر طی این سالها برای توانمندی بانوان تلاش کرده تا بتوانند در فضای صنعت نشر، فعالیت مؤثری داشته باشند.
ابراهیم کریمی، رئیس اتحادیه ناشران و کتابفروشان تهران در ادامه این ضیافت در سخنانی با اشاره به مهمترین مطالبات اتحادیه ناشران و کتابفروشان تهران گفت: قطعیت بخشیدن به معافیت مالیاتی ناشران و کتابفروشان مسئلهای جدی است، در این زمینه وحدت رویه در حوزههای مختلف مالیاتی وجود ندارد. ارتقای نقش اتحادیه بهعنوان مهمترین نهاد قانونی و صنفی نیز دیگر خواسته ماست.
کریمی ادامه داد: منطق عرصه فرهنگ، گفتوگو و استدلال است. اکنون عرصه کتاب سخت مورد تهدید و آسیب سودجویان بی فرهنگ قرار گرفته است. کتابهای قاچاق، کپی کاری، بدلی و … با تخفیفهای بی رویه اکنون به عنوان معضلی برای این حوزه شده است.
رئیس اتحادیه ناشران و کتابفروشان تهران گفت: سهمیه ارزی کاغذ برای سال ۱۴۰۱ تاکنون در عمل محقق نشده است، استدعا دارم به طور جدی این موضوع را پیگیری کرده تا موجب کمک به ناشران شود، همچنین فراهم ساختن اختصاص تسهیلات بانکی با نرخ عادلانه نیز از دیگر خواستههای ما است. بهعنوان آخرین خواسته، میخواهیم شفافیت در خرید کتاب برای کتابخانهها و شفافیت در عرصه حمایتی برای ناشران و کتابفروشان را نیز دنبال کنید.
دربهای مدارس بر روی کتاب بسته است
در ادامه این نشست، فریدون عموزاده خلیلی، رئیس انجمن نویسندگان کودک و نوجوان گفت: در تجربه قبلی تلاش بر این بود که نهاد غیردولتی، انجمن مدنی را در سیاستگذاری فرهنگ سهیم کنند و امیدوارم با نگاه وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی در این دوره این مشارکت تقویت شود. از وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی خواهش میکنم، مشکلات اهالی قلم را پیگیری کنند.
وی افزود: بهعنوان کسی که دغدغه کودکان و نوجوانان را دارم و دغدغه همکارانم هست؛ آیا آسیبهای اجتماعی در گروه سنی دانشآموزی تحلیل شده است؟
خلیلی گفت: اگرچه تلاش شده مشکلات اهالی قلم حل شود اما این مشکلات همچنان پابرجاست و متأسفانه اهالی قلم در این سالها هنوز به عنوان صنف پذیرفته نشدند.
وی ادامه داد: آقای صالحی به عنوان فردی دغدغهمند در حوزه کودک میگویم ما نگران بچهها هستیم. آیا ما تحلیلی درباره مشکلات کودکان و نوجوانان داریم و آیا تأثیر کتاب بر حل این مشکلات را بررسی کردهایم. متأسفانه دربهای مدارس به روی کتاب بسته است و آموزش رسمی جریان دارد.
خلیلی گفت: امروز تعریف کانون پرورش فکری کودک و نوجوان آن چیزی که در گذشته بود نیست و شما نمیتوانید از کانون پرورش فکری خلاقیت را انتظار داشته باشید. آقای صالحی اگرچه شما در این مسئله نقش مستقیم ندارید اما می دانم که شما هم دغدغه مند هستید.
بیش از ۵ هزار واحد چاپی فعال داریم
بابک عابدین، رئیس اتحادیه تولیدکنندگان و صادرکنندگان صنعت چاپ و بستهبندی نیز در سخنانی گفت: مفتخرم که درباره یکی از ارکان حیاتی و زیرساختی صنعت نشر، یعنی صنعت چاپ سخت بگویم؛ صنعتی که شاهرگ انتقال دانش، فرهنگ و هویت ملی ما به نسلهای آینده است. صنعت چاپ، همچون پلی استوار، میراث فکری و فرهنگی ما را از گذشته به امروز رسانده و مسئول انتقال این گنجینه به آیندگان است، این صنعت با حدود ۱۰۰ هزار نیروی کار مستقیم و غیرمستقیم، نقشی بیبدیل در اقتصاد فرهنگ ایفا میکند.
وی افزود ایران با وجود مشکلات، تحریمها و محدودیتهای مالی بین ۱۰ کشور نخست منطقه از نظر ظرفیت چاپ قرار دارد، این جایگاه نیازمند توسعه و ارتقای زیرساختهای فناورانه است تا بتواند با رقبای بینالمللی رقابت کند.
عابدین ادامه داد: ارزش کل بازار صنعت چاپ کشور در سال گذشته حدود ۱۶ هزار میلیارد تومان برآورد شده است. بیش از ۵ هزار واحد چاپی فعال در کشور داریم که بخش مهمی از آنها در حوزه نشر و بستهبندی فعال هستند.
وی گفت: صادرات محصولات چاپی و بستهبندی ایران در سال گذشته به ۲۳ کشور جهان بهویژه کشورهای همسایه انجام شد و رشد ۱۵ درصدی را تجربه کرد، از بدو شروع اقتصاد مقاومتی با دفتر امور چاپ در اجرای سیاستهای آقای صالحی در حمایت از تولید داخل فعالیت کردهایم.
وی افزود: در دنیای امروز ضرورت کاهش مصرف انرژی و حفاظت از محیط زیست ما را به سمت استفاده از فناوریهای چاپ سبز و مواد قابل بازیافت سوق داده است، ایران نیز در این حوزه گامهای نخستین را برداشته و امیدوارم با حمایت ارشاد و تشکلهای صنفی این تحول، تسریع شود
عابدین با اشاره به چالشهای این حوزه گفت: فرسودگی تجهیزات، هزینه بالای مواد اولیه وارداتی و نبود حمایت کافی از نوآوری و فناوری مواجه است اما همین چالشها فرصتهایی برای سرمایهگذاری در حوزه فناوریهای دیجیتال و سبز فراهم کرده است.
توسعه اجتماعی با توسعه کتابخوانی باید همراه باشد
سعید جلالی رئیس اتحادیه ناشران و کتابفروشان آذربایجان شرقی با اشاره به سابقه فعالیت سیدعباس صالحی گفت: شما برای صنعت نشر مایه امید هستید، معمولاً در هر دوره عملکرد وزارتخانهها در ۱۰۰ روز اول بررسی میشود. فعالیت ۱۰۰ روزه شما موجب تحرک و امیدآفرینی در میان اصحاب فرهنگ و هنر شد و همچنین در این مدت معاون فرهنگی زیرک منصوب کردید.
رئیس اتحادیه ناشران و کتابفروشان آذربایجان شرقی افزود: صنعت نشر و ناشران با تلاش خود و پشت سرگذاشتن فقدانها به فعالیت خود ادامه داده است، باید دید که در طول ۴۵ سال که صنعت نشر سرپا ایستاد، چه سختیهایی را پشت سر گذاشت. میدانیم که توسعه اجتماعی با توسعه کتابخوانی باید همراه باشد.
فاطمه راکعی، شاعر و نویسنده در ادامه این مراسم گفت: شعر به چند دلیل اهمیت دارد؛ بهخاطر ویژگی مهم آن یعنی ایجاز، تأثیرگذار است. اهتمام به نقد و معرفی علمی آثار گرانسنگ شعر پارسی اعم از قدیمی و جدید، ضرورت دارد؛ زیرا پژوهشی در حوزه دانشگاهی و رسانهای با موضوع تکنیکهای شعر نداریم.
راکعی افزود: تلاش برای همگانی کردن شعر ضروری است اهتمام به نقد و معرفی شعر زنان، اقوام ایرانی و شعر جوان، شعر کودک و نوجوان، شعر ایران و جهان همچنین توسعه و تقویت نشریههای مختلف در حوزه شعر اهمیت دارد.
شعر در آموزش رسمی به رسمیت شناخته شود
در ادامه این نشست، علیمحمد مؤدب، شاعر گفت: اهمیت و حرمت شعر در صورتی حفظ میشود که حرمت شاعر حفظ شود اما آموزش رسمی، شعر بهعنوان چشمه زاینده فرهنگ ایران را به رسمیت نمیشناسد، ایده داریم که ادبیات خلاق، وارد نظام آموزشی و دانشگاهها شود.
وی ادامه داد: شعر امروز از فضای مجازی تأثیر گرفته است و شاعر به دنبال این است که شعر چه میزان در فضای مجازی دیده میشود در حالی که شعر در حوزه ترویج و تولید، در فضای مجازی به شدت آسیب دیده است.
اهمیت استفاده از تجربه صنف در حوزه سیاستگذاری
محمدرضا توکل صدیق، پیشکسوت حوزه نشر در ادامه گفت: در دوره وزارت گذشته آقای صالحی، حضور بدنه صنف در فعالیتهای فرهنگی و کتاب پررنگ شد و از ظرفیت صنف بیش از گذشته استفاده شد؛ در این دوره انتظار داریم از تجربه صنف و بدنه در حوزه سیاستگذاری و برنامهریزی استفاده شود.
وی افزود: یکی از مسائل حوزه کتاب کودک که طی سالهای اخیر شدت گرفته، ممیزی کتاب کودک است، ناشرانی در این حوزه گفتند که حدود ۴۰ کتاب در ممیزی مانده است و برخی سختگیری غیرکارشناسانه موجب شده ناشر احساس امنیت نکند.
صدیق ادامه داد: ناشر در حوزه کودک سرمایهگذاری کلانی میکند، گفت: این سرمایهگذاری اگر در ممیزی بماند، سرمایه آسیب میبیند و آمار تولید و تألیف را در این حوزه کاهش میدهد.
مسئله کاغذ پیگیری شود
در ادامه این نشست، میثم نیلی، مدیرعامل مجمع ناشران انقلاب اسلامی گفت: مقام معظم رهبری چند سال قبل گفتند، دولتها مکمل هم باشند و نقاط قوت و ضعف خود را پوشش دهند، این منطق پیشرفت است.
وی افزود: دولت ناتمام سیزدهم در زمینههایی حرکت رو به جلویی را پایهگذاری کرد و در برخی حوزهها ضعفها را پوشاند و برخی کارها نیمهتمام باقی ماند.
نیلی با بیان اینکه در زمینههایی مزیتهایی داشتیم، گفت: نخستین موضوع، بحث کاغذ است که دولت سیزدهم برای آن حرکت اصولی آغاز کرد و جا دارد که ادامه پیدا کند، من از شما میخواهم در دولت برای این حوزه تلاش و پیگیری کنید.
وی ادامه داد: دفتر سلولزی وزارت صمت منحل شد یا برای ۶۰ هزار تن مناقصه برای واردات کاغذ خارجی انجام شده است، اما چرا باید بازگشت کنیم به سمت چیزی که مطالبه رهبری بوده است.
نیلی افزود: موضوع حمایت از تولید برای خلاءهای جامعه و نسل نو از گذشته، در حرفهایتان بود و امروز هم اشاره کردید که مخاطب، نیاز به معنویت دارد و باید در این جهت حرکت کنیم. مسئله حفظ شفافیت و مراقب از توزیع رانت در موضوعات مختلف نیز موضوع دیگر است که باید به آن توجه شود.
نیلی گفت: موضوع فلسطین و بیداری جهان نیازمند توجه است، توجه جهان به مکتب اهل بیت (ع) و امام خمینی (ره) ویژه است و باید به این موضوع نیز توجه کنیم.
فرهنگ موضوع حاشیهای نیست
محسن پرویز در بخش پایانی این مراسم گفت: تلاش کنیم حوزه داستان تقویت شود، توقع ما این است که در این حوزه قویتر از گذشته عمل کنیم. نیاز داریم استعدادها را شناسایی کنیم و فضاها را برایشان باز کنیم. نکتهای که میخواهم بگویم بهعنوان کسی که ۴۲ سال از فعالیتم در عرضه فرهنگ میگذرد، متأسفانه همه با وجود اینکه اعتقاد راسخ داریم مسئله فرهنگ مسئله اصلی و اساسی است اما فعالیتهای اقتصادی و پیوست فرهنگی به درستی مشخص نیست. پرداختن به این حوزه در سطح کلان، مسئله حاشیهای بوده است، مسائل اقتصادی، وقت و سرمایه نیروی انسانی نیز ازجمله نکات مهم است که از سوی دولتها و بخش خصوصی مطرح میشود.
وی با اشاره به مبحث «مدیریت فرهنگی» گفت: سال ۱۳۸۶ وقتی میخواستیم براساس قانون برنامه چهارم، یارانه کاغذ را به سمت مصرفکننده ببریم، گروهی از دستاندرکاران نشر دفاع میکردند و کسانی هم که میگفتند اگر یارانه را بردارید، قیمت کاغذ ۱۰ برابر میشود؛ مانع تراشی میکردند.
وی افزود: با تکیه به پژوهشهای انجامشده، یارانه کاغذ را جابهجا کردیم، قیمت کاغذ سال اول ۲۰ درصد و معادل تورم کلی کشور بود، اینکه کمتر یا بالاتر از تورم شد، اتفاق ویژهای نیفتاد؛ زیرا پژوهش درست، پشتوانه این کار بود، اکنون نیز میتوان بعد از بررسی علمی و دقیق برخی از برنامهها را اجرا کنیم.
نهادهای صنفی را تضعیف کنیم، باید در انتظار عواقبش بمانیم
سیدعباس صالحی، وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی پس از صحبتهای اصحاب نشر و قلم گفت: من همان سیدعباس صالحی قدیم هستم و خواهم بود. امیدوارم شما بهعنوان بازوان کار، کمک کنید تا گامی را به پیش برداریم.
وی افزود: شهید آیتالله رئیسی از دوستان قدیمی من بود و همینجا از وزیر و معاون وزیر سابق و تلاشهای تکتک همکاران تشکر میکنم؛ از نظر آنها در آینده برای پیشبرد کارها کمک خواهیم گرفت.
صالحی گفت: در فضای جامعه و در محیط فرهنگ مکتوب، احتیاج به همدلی حداکثری داریم، اختلاف، دعوا و نزاع در این شرایط درست نیست. باید دلها را صافتر کنیم چراکه کشور به این نیاز دارد.
وی با اشاره به ابرمسئلههای حوزه اقتصادی و اجتماعی، ادامه داد: باید از جناحهای مختلف، همه دست به دست هم دهیم و حوزه فرهنگ و جامعه، تاریخ و جغرافیا و آینده خود را بسازیم. باید بتوانیم کنار هم برای حل مشکلات تلاش کنیم. این کنار هم قرار گرفتن میتواند به کشور در شرایط خاص کمک کند.
وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی با اشاره به ضرورت توجه به مسائل مرتبط با نوجوانان، گفت: جامعه به جایی رسیده است که نسلها، حرفهای یکدیگر را متوجه نمیشوند. مشترکات کم نیست، همگرایی در اشتراکات است. نباید یکدیگر را تکفیر کنیم؛ بلکه باید با گفتوگو و همدلی حداکثری و همگرایی، به نتیجه برسیم.
صالحی گفت: معتقدم صنوف، میانجی حکمرانی و مردم هستند، اگر نهادهای صنفی را تضعیف کنیم، باید در انتظار عواقب آن بمانیم. باورم این است و نمیخواهم بگویم حتماً درست است و حتماً باید از آن دفاع کرد. حتماً صنوف با مشکلاتی مواجه هستند اما باید توجه داشت، نهادهای صنفی میانجی و مشارکتکننده در سیاستگذاری هستند.
صالحی در ادامه افزود: مسئولان وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی، باید به اقدامات خود بهعنوان تسهیلگر نگاه کنند، چراکه ما تسهیلگر هستیم و مسیر را پیش میبریم در مجموعه نشر، فضای اهل قلم فضای سختی است و بخش قابل توجهی از آن ارتزاق میکنند.
وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی در ادامه به سرانه مطالعه اشاره کرد و ادامه داد: موجهای سوم پیمایش نشان داد، دانشآموزان کتاب نمیخوانند، فضای سرانه مطالعه مبتنی بر ارزشها و نگرش، ارقام بالاتری را بیان میکرد که برایم مبهم بود؛ درحالی که سرانه مطالعه دغدغه این جمع است.
حکمرانی نیاز دارد بداند کجا منعطف باشد
وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی گفت: حکمرانی در شکل کلان نیاز دارد، بداند در کجا سفت و کجا منعطف باشد، نگاه ما به صنوف نگاه مشارکتکننده، تقویت صنوف و صنوف فراگیر است. باید به صنوف نگاه فراگیر داشته باشیم. با مقدماتی که شروع شد، امید است کانونهای فراگیر پدید بیاید و اتحادیه کلان فرهنگ و هنر مسیر را طی کند. طبیعی است سازوکارها به گونهای پیش برود، صنوف طبیعی به وجود بیایدنه گلخانهای.
وی ادامه داد: سرانه مطالعه دغدغه همه این جمع است، رهبری انقلاب، شخصیتی اهل کتاب است و به این حوزه اهمیت ویژه میدهند. باید ایدههایی داشته باشیم که به ارتقای دستگاههای فرهنگی کمک کند. ایدههایی داریم که اگر به کمک ارتباطات بین دستگاهی بیاید، خوب است. خوشبختانه چند هفتهای است که شورای همافزایی وزارتخانههای فرهنگی کشور را تشکیل دادیم و دبیرخانه آن وزارت فرهنگ است. در این زمینه، تفاهمنامهای با وزارت آموزش و پرورش، وزارت علوم، وزارت ورزش و جوانان و وزارت میراث فرهنگی امضا کردیم و موضوعات مختلفی را در آن دنبال میکنیم.
وی افزود: یکی از مشکلاتی که در دولتها داشتیم این بوده که اغلب مسئله اقتصادی، مسئله اول، و شورای اقتصادی دولت، شورای اصلی موضوعات بوده است.
وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی گفت: به دنبال این هستیم که دولتها به شورای فرهنگی و اجتماعی، به اندازه شورای اقتصادی اهمیت دهند و توازنی بین شورای فرهنگی و اجتماعی و شورای اقتصادی دولت ایجاد شود.
صالحی ادامه داد: اگر پیوستها و اتصالات فرهنگ نباشد، حوزه اقتصاد، همین مسیر را دنبال میکند که تاکنون رفته است، بخشی از ناکامی در توسعه اقتصادی این است که کنار آن، نگاه فرهنگی اجتماعی منسجم نبوده است، امیدوارم شورای فرهنگی و اجتماعی دولت، برخی از دغدغههایی که عزیزان در حوزه آموزش و پرورش و.. دارند، با در کنار هم قرار گرفتن این دو شورا شرایط بهتری را پیدا کند.
سوءتفاهم درباره ممیزی را به حداقل برسانیم
وی افزود: به بحث شیرین ممیزی میرسیم، در این بخش، آنچه میفهمم را میگویم؛ شما هم کمک کنید. من معتقد به صداقت رفتاری و گفتاری هستم، نظام و حاکمیت کشور به حکمرانی فرهنگی، رعایت اخلاق نیاز دارد، قانونی که در کشور هست، باید مورد احترام باشد.
وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی گفت: بارها گفتهام قانون بد، بهتر از بیقانونی است، در بیقانونی اختلاف اجتماعی پیش میآید و معتقدم که قبول داریم؛ زیرا پشت آن استدلالهایی وجود دارد. اینکه ۳۰ سال قبل به یک روش کار کردیم و الان هم آن روش وحی منزل است خطرناک است.
وی ادامه داد: از آنهایی نیستم که معتقد باشم نظام و حاکمیت کشور به حکمرانی فرهنگی نیاز ندارد، در این سالها، تغییرات اجتماعی داشتیم و حتماً باید به تناسب تغییرات اجتماعی و فناورانه، روشهایمان تغییر پیدا کند. طبیعتاً در اینجا قانون داریم و خط قرمزهایی وجود دارد اما به تناسب تغییرات اجتماعی و اتفاقات به وجود آمده، قانون هم باید تغییر کرده و باید برای اصلاح و تغییرات تلاش کنیم.
صالحی گفت: من سیدعباس صالحی، حق ندارم ریل را عوض کنم، قطعاً در این مسیر پژوهش داریم، نباید اینگونه باشد که قانون دهه هشتاد وحی مُنزل است و تغییر یک «و» به ویرگول، به ارکان جمهوری اسلامی صدمه وارد میکند، این را نمیفهمم.
وی افزود: مجموعه مقننه بر قوانین اصلاحیه میزنند، اما چرا در همه این سالها ممیزی و قانون کتاب حتی یک واو هم تغییر نکرده است؛ درحالی که تحولات اجتماعی بسیاری داشتیم. همچنان داریم در فضای ۳۰ سال قبل حرکت میکنیم باید تلاش کنیم و «اصلاحیه قانونی» از الزامات است.
صالحی در ادامه به موضوع برخورد سلیقهای در ممیزی اشاره کرد و گفت: دوستان، اصل احتیاط را خط قرمزها بدانند و در احتیاط در سایر موارد، اصل اول حقوق شهروندی، حقوق ناشر باشد. حق نداریم حقوق شهروندی را نادیده بگیرم.
وی با اشاره به دیدگاههای مختلف در حوزه ممیزی گفت: در دولت یازدهم و دوازدهم و احتمالاً در دولت سیزدهم به دنبال به حداقل رساندن اعمال سلیقهها بودیم در این حوزه باید سوءتفاهم درباره ممیزی را به حداقل برسانیم. حکمرانی فرهنگی بله اما سلیقهسازی فرهنگی خیر. سلیقه شخصی و نگاه از بالا به پایین کار را سختتر میکند.
در این ضیافت نادر قدیانی مدیر انتشارات قدیانی، افشین علا، سعید بیابانکی، عباس جهانگیری مدیر نشر حافظ، علیرضا رئیس دانا مدیر انتشارات نگاه، صادق کرمیار، اکبر ایرانی، وحید عیدگاه، ناصر فیض، مهدی قزلی، فریدون عموزاده خلیلی، امیر شهریار امینیان، انجمن ناشران دفاع مقدس، علیرضا سبحانینسب، مدیر نشر جمال، سیدعباس حسینینیک، مدیر انتشارات مجد، علیرضا اسدی، مدیر نشر نیماژ، علی جعفریه، مدیر نشر ثالث، ابراهیم کریمی، رئیس اتحادیه ناشران و کتابفروشان تهران، رحیم مخدومی، گلعلی بابایی، احمد ابوالحسنی، رئیس اتحادیه چاپخانهداران تهران، غلامرضا شجاع، مدیرعامل تعاونی لیتوگرافان، حمید غفاری، مدیرعامل تعاونی چاپخانهداران، رئیس اتحادیه لیتوگرافان، علیاکبر تورانیان، مدیر نشر شهرآب، محمدتوکل صدیق، مدیر انتشارات صابرین، محسن پرویز، معاون فرهنگی اسبق وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی، علیاکبر ابراهیمی، مدیرکل دفتر چاپ و نشر وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی، فاطمه راکعی، شاعر، احد رضایی، مدیر ویژه نشر، مهدی عمرانلو، مدیر انتشارات آوند دانش، اسماعیل جانعلیپور، محمدعلی مرادیان، کاظم آرمانپور، مدیرمسئول انجمن فرهنگی ناشران دانشگاهی, مرتضی کاردر، مدیر نشر هرمس، راضیه تجار، سیدمجید پوراحمدی، مدیرعامل صندوق اعتباری هنر، امین آصفی، مدیرمسئول انجمن فرهنگی ناشران آموزشی، عبدالکریم جربزهدار، مدیر انتشارات اساطیر، میلاد عرفانپور، انتشارات سوره مهر، انتشارات شهید کاظمی، انتشارات روایت فتح، شهلا انتظاریان نیز حضور داشتند.